Legenda pediatrie a bojovník proti TBC Rudolf von Jaksch

17. červenec 2015

Ve výročí týdne si připomínáme významného pražského pediatra a internistu Rudolfa von Jaksch. Narodil se 16. července 1855 na pražských Vinohradech v rodině uznávaného lékaře a profesora Karlo-Ferdinandovy univerzity Antona Jaksche.

Po studiu medicíny v Praze a Štrasburku sbíral Rudolfa von Jaksch praktické zkušenosti na klinikách v Praze a Vídni. Po získání profesury dětského lékařství ve Štrasburku se vrátil do Prahy, aby tu působil jako profesor a šéf 2. interní kliniky německé univerzity.

Hned zpočátku se zasazoval zejména o modernizaci zastaralého ústavu. Podařilo se mu prosadit výstavbu zcela nového a moderního pavilonu, kterému se pro jeho vzorovou vybavenost říkalo „Musterpavillon.“

Rudolf von Jaksch také přednášel na univerzitě, a to až do roku 1943, tedy do svých 88 let. Podle dobových svědectví byl výborným a mezi žáky oblíbeným učitelem. Co se odborného působení týče, jako první popsal anémii u kojenců požívajících pouze kozí mléko, objevil kyselinu acetoctovou v moči, po celý život se také zabýval tuberkulózou.

Co se národnostních otázek týče, Jaksch spolupracoval se svými českými kolegy a měl také ve své době neobvyklé výborné vztahy s židovskou menšinou. Krátce po okupaci v dubnu 1939, tedy ve svých 84 letech, vstoupil do NSDAP. Možná právě proto, aby mu nikdo nemohl předhazovat jeho kontakty s Židy a aby mohl dál působit na univerzitě. Po skončení války nemusel Rudolf von Jaksch do odsunu. Zemřel v roce 1947 v Hracholuskách na své někdejší usedlosti.

In der Rubrik Jahrestage der Woche erinnern wir uns an den bedeutenden Prager Pädiater und Internisten Rudolf von Jaksch. Er wurde am 16. Juli 1855 im Prager Stadtviertel Vinohrady geboren. Sein Vater Anton Jaksch war ein anerkannter Arzt und Professor an der Karl-Ferdinand-Universität.

Nach dem Studium der Medizin in Prag und Straßburg sammelte Rudolf Jaksch praktische Erfahrungen an Kliniken in Prag und Wien. In Straßburg bekam er die Professur für Kinderheilkunde und danach kehrte er nach Prag zurück, um dort als Professor und Vorstand der 2. (zweiten)Klinik für Innere Medizin an der deutschen Universität zu wirken.

Schon vom Anfang an setzte er sich hauptsächlich für Modernisierung der veralteten Anstalt ein. Es gelang ihm, den Bau eines durchaus neuen und modernen Pavillons durchzusetzen, der dank seiner musterhaften Ausstattung „Musterpavillon“ bezeichnet wurde. Rudolf Jaksch hielt auch Vorlesungen an der Universität, und zwar bis 1943, also bis zu seinem Alter von 88 Jahren. Laut Zeitaussagen war er ein ausgezeichneter und unter Studenten sehr beliebter Lehrer.

Was seine praktische Wirkung betrifft, beschrieb er als erster die Anämie bei mit Ziegenmilch ernährten Säuglingen, er entdeckte die Acetessigsäure im Urin, und das ganze Leben lang befasste er sich auch mit der Tuberkulose.

Was die Nationalitätsfragen betrifft, arbeitete Jaksch mit seinen tschechischen Kollegen zusammen und hatte für seine Zeit ungewöhnlich gute Beziehungen mit der jüdischen Minderheit. Kurz nach der Okkupation im April 1939, also mit 84 Jahren, tritt er in die NSDAP ein. Vielleicht gerade deswegen, damit er an der Universität weiter wirken kann und damit ihm keine Vorwürfe wegen der Beziehungen mit Juden gemacht werden können. Nach dem Kriegsende musste Rudolf Jaksch nicht vertrieben werden. Er starb im Jahre 1947 in Hracholusky in seiner damaligen Heimstätte.

Spustit audio